Als onderdeel van ons werk op de digitale transitie schrijven we samen met PublicSpaces een artikelreeks over Europese initiatieven die zich bezig houden met soevereine mediadistributie. PublicSpaces is een coalitie die zich inzet voor een alternatieve digitale infrastructuur die ten dienste staat van het publieke belang in plaats van de belangen van Big Tech. Wij noemen dit ook wel een publiek-collectief digitaal ecosysteem, of een internet als een commons. De komende weken delen we deze artikelreeks met verhalen over deze intrigerende initiatieven. Vorige week zoomden we in op Beyond the Now. Deze week: Framasoft!
Framasoft is een in 2004 opgerichte non-profit vereniging uit Frankrijk, gefocust op free software en popular education rond digitale soevereiniteit. Vandaag telt Framasoft 38 leden, waaronder 10 vaste betaalde werknemers, en worden zijn diensten elke maand door ongeveer 1,4 miljoen mensen gebruikt. Wij spraken met Pouhiou Noénaute, die sinds 2011 bij Framasoft betrokken is en in 2020 mededirecteur werd.
Framasoft begon als een webpagina voor gratis software, gemaakt door twee leraren. Zoals Pouhiou het stelt, “we beseften al snel dat er naast het gratis delen van software een fundamenteel politiek project lag: het delen van kennis, het delen van gegevens en het delen van de macht die je hebt als je software ontwikkelt. Het was deze politieke visie voor de samenleving waar we ons als organisatie voor wilden inzetten”.
Framasoft noemt hun werk ‘popular education‘, wat in tegenstelling tot conventioneel onderwijs gaat over onderwijs van peer tot peer (p2p), waarbij iedereen zowel leerling als leraar is en van elkaar kan bijdragen en leren. Framasoft werkt met dit concept via verschillende praktijkprojecten. Deze projecten kunnen bestaan uit gehoste webdiensten, gidsen en tools over het veranderen van digitale gewoonten, conferenties en workshops rond soevereiniteit binnen de digitale sfeer, publieke lezingen over de ‘toxiciteit’ van webcentralisatie enzovoort.
“We proberen mensen bewust te maken van de mechanismen van surveillance kapitalisme als het systeem achter techgiganten als Microsoft, Amazon en Google. Maar we richten ons ook veel op hoe we alternatieve online ruimtes kunnen creëren en onze digitale infrastructuur kunnen reorganiseren, samen, door middel van talloze experimenten”, legt Pouhiou uit.
Net als Commons Network werkt Framasoft altijd in allianties en netwerken met anderen. Uiteraard werkt de organisatie veel samen met developers en andere digitale experts. Maar Framasoft werkt ook actief samen met groepen en mensen die niet echt technisch onderlegd zijn, maar wier waarden overeenkomen met hun eigen waarden, zoals queer activisten en klimaatactivisten.
In de woorden van Pouhiou: “Ons streven om de digitale infrastructuur te veranderen is verbonden met het werk van de vele anderen die zich inzetten voor radicale systeemverandering. Juist in activisme kan het zeer gevaarlijk zijn om Big Tech tools te gebruiken. Net als het werk van andere activisten, gaat ons werk over de vraag wat voor soort samenleving we verwachten. Net als het werk van andere activisten gaat ons werk over de vraag in wat voor maatschappij we willen leven. Willen we een extractieve en onrechtvaardige maatschappij where the winner takes it all? Dat is de droom van Big Tech, en daar moeten we ons bewust van zijn”.
Benieuwd naar het hele artikel? Lees het volledige artikel hier. Het artikel is tot stand gekomen met financiering van de European Cultural Foundation, gelicenseerd onder de CC BY 4.0 licentie.
Ons werk aan de transformatie van de digitale infrastructuur is geworteld in ons geloof in een radicaal andere benadering van technologie, waarbij gemeenschappen in staat worden gesteld alternatieven te gebruiken als ze die nodig hebben, en nieuwe technologieën af te wijzen als ze die niet nodig hebben. Onze visie is om een alternatieve economie op te bouwen via publiek-civische digitale ecosystemen, waar burgercoöperaties nauw samenwerken met sterke openbare instellingen, en waar gemeenschappen tegelijkertijd vertrouwd raken met technologie en er onafhankelijk van worden.
Lees hier meer over dit werk, of lees onze meest recente (Engelstalige) publicatie over het onderwerp: “Generative Interoperability: Building Online Public and Civic Spaces“.